Tại Hội nghị triển khai kế hoạch công tác năm 2017 và tổng kết phong trào thi đua năm 2016 lĩnh vực phát thanh truyền hình tại Hà Nội vào ngày 22/3/2017, ông Nguyễn Như Khôi, Giám đốc Đài PT-TH Nghệ An đã kiến nghị nhà nước xem xét thay thế việc cấp báo in về vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới bằng cách cấp radio cho già làng, trưởng bản, Bí thư chi bộ.

Ông Khôi cho hay, kỳ họp Hội đồng nhân dân tỉnh Nghệ An cuối năm 2016 đã nóng lên khi một số đại biểu đưa ra kiến nghị này. Bởi vì báo chí thì ở những nơi xa xôi, đường xá khó khăn 1 tuần mới tới một lần. Khi đến nơi báo được nằm ở nhà Bí thư chi bộ, cấp ủy chính quyền, Ủy ban nhân xã thì thông tin đã cũ. Những người được nhận báo thì mắt kém, tiếng Việt có khi còn chưa thạo nên khả năng đọc báo, tiếp cận thông tin rất khó.

Kiến nghị này của ông Khôi được Bộ trưởng Bộ TT&TT Trương Minh Tuấn đồng tình ủng hộ. Bộ trưởng cho rằng, việc lựa chọn nội dung trên các kênh truyền hình thiết yếu ở địa phương chưa phù hợp, chương trình giải trí chiếm thời lượng nhiều hơn nội dung thiết yếu, nội dung các chương trình phát thanh truyền hình phục vụ cho đồng bào vùng sâu vùng xa còn hạn chế.

Liên quan đến đề xuất thay thế cấp báo in bằng cấp radio, Bộ trưởng Trương Minh Tuấn nói: “Tôi đồng ý với ý kiến của anh Khôi. Cấp radio sẽ thiết thực hơn cho đồng bào. Bà con đi nương, đi rẫy, đi làm cũng có thể nghe thông tin qua radio. Trong khi báo in đưa về các điểm vùng sâu rất vất vả, có khi Bưu điện phải đạp xe hàng chục km để đưa báo đến xã nhưng lại không có ai đọc, rất lãng phí”.

Theo Bộ trưởng Trương Minh Tuấn, hiện có rất nhiều cơ quan báo chí in đòi được cấp báo cho đồng bào vùng sâu, vùng xa, thậm chí có cả tạp chí lý luận cũng đòi cấp cho đồng bào vùng xa. Trong khi báo cấp về chỉ nằm ở nhà ông Bí thư xã, Bí thư chi bộ, ngay cả ông bí thư cũng không đọc. Nhưng tại sao lại có hiện tượng nhiều báo xin được cấp về vùng sâu, vùng xa như vậy. Bởi vì tia ra (số lượng phát hành – PV) báo in ngày càng giảm nên các báo xin được cấp không về vùng sâu vùng xa nhằm giữ tia ra phát hành, sau đó dùng nguồn ngân sách nhà nước chi trả để nuôi tờ báo.

Trong những năm qua, Đài PT-TH Nghệ An đã có nhiều sáng kiến để đưa thông tin phát thanh, truyền hình về với đồng bào miền núi. Theo ông Nguyễn Như Khôi, Nghệ An là tỉnh có 3/4 diện tích là miền núi, vùng cao, biên giới, địa bàn rộng lớn và chia cắt nhiều, đây là khó khăn rất lớn trong việc đưa sóng phát thanh, truyền hình đến bà con.

Vào năm 2015, Đài PT-TH Nghệ An đã được truyền qua vệ tinh VINASAT-1 nên việc phủ sóng đã thuận lợi hơn, tuy nhiên vẫn còn nhiều nơi chưa có điện nên bà con chưa thể xem được truyền hình. Bà con ở những vùng có điện lưới hoặc thủy điện nhỏ có thể xem các chương trình truyền hình qua bộ thu vệ tinh rất tốt. Nhưng đối với những xã khó khăn thuộc biên giới Việt – Lào (khoảng 1.200 thôn, bản đặc biệt khó khăn), những nơi không có thủy điện nhỏ thì hầu như bà con chưa nghe được phát thanh, chưa xem được truyền hình. Trước thực trạng đó, từ năm 2013, Đài PT-TH Nghệ An đã dừng hẳn hoạt động của các trạm phát lại, tiến hành lắp các cụm nghe xem sử dụng năng lượng mặt trời tại các bản. Mỗi bản làng được lắp đặt 1 cụm đặt tại nhà văn hóa bản, gồm các tấm pin năng lượng mặt trời, thiết bị thu tín hiệu PT-TH từ vệ tinh, 1 tivi màn hình 40 inches, 1 bộ tăng âm và 10-12 cụm loa phát thanh.

Lịch trình hoạt động của các trạm như sau: Sáng từ 5h30-7h, trưa từ 11h-13h30, chiều từ 17h-19h tiếp phát các chương trình phát thanh. Buổi tối từ 19h-23h tiếp phát các chương trình truyền hình.

Tính đến thời điểm hiện tại, Nghệ An đã lắp được 130 cụm nghe xem ở những thôn bản vùng sâu, đồn biên phòng, tổng đội thanh niên xung phong làm kinh tế dọc biên giới.

Năm 2016, Đài PT-TH Nghệ An tiếp tục triển khai chương trình mục tiêu phủ sóng PT-TH bằng việc hỗ trợ 2.000 chảo thu vệ tinh cho hộ nghèo vùng miền núi, biên giới. Việc hỗ trợ chảo thu kích cầu bà con mua tivi khá hiệu quả, tạo điều kiện bà con nghe xem chương trình nhiều hơn. Đài PT-TH Nghệ An cũng sản xuất mỗi ngày 2 bản tin tiếng Thái, 2 bản tin tiếng Mông, là cách để bà con dân tộc đến gần hơn với các chương trình của Đài.

Ông Khôi cũng cho hay, dẫu vậy việc phủ sóng và đưa chương trình phát thanh về vùng sâu vùng xa vẫn khó khăn, hiện còn 207 điểm bản chưa có điện lưới, chưa có thủy điện nhỏ, chưa thể nghe xem chương trình phát thanh truyền hình. Do đó, có rất nhiều đại biểu Hội đồng nhân dân tỉnh ở miền núi đã kiến nghị làm sao thay thế đầu báo hỗ trợ hiện nay, bằng việc cấp phương tiện nghe xem cho người dân. Ở đâu có sóng phát thanh ở đó sẽ được cấp radio cho già làng, trưởng bản, theo tính toán chỉ cần 3-4 tỷ đồng là cấp đủ radio cho già làng trưởng bản ở Nghệ An.

Bên cạnh đó, nhiều năm nay các doanh nghiệp trong nước không chú trọng sản xuất radio nên thị trường hầu như không có radio tốt. Thị trường radio hiện hầu hết là hàng Trung Quốc, giá rất rẻ chỉ từ 70.000 – 80.000 đồng nhưng mau hỏng. Do vậy, Nhà nước cần có chính sách hoặc chương trình sản xuất radio Việt Nam, loại tốt, để hỗ trợ cho vùng sâu, vùng sau. Nếu radio loại tốt có giá từ 300.000 -400.000 đồng, Nghệ An sẵn sàng chi hỗ trợ cho người dân

Ông Nguyễn Công Đán, Giám đốc Đài PT-TH Hưng Yên cũng cho rằng, khó khăn của Nghệ An cũng là khó khăn chung của các tỉnh biên giới, vùng miền núi. Do đó khi số hóa truyền hình, đề nghị Bộ TT&TT hết sức quan tâm phủ sóng phát thanh truyền hình về cho bà con vùng sâu, vùng xa.